ŞANSÖLYE DR. MERKEL: Hanımefendiler ve Beyefendiler, uzun süre öncesinden belirlendiği ve planlandığı üzere bugün Eyalet Başbakanları ile Federal Hükûmet arasında süregelen istişareleri devam ettirdik. Aynı zamanda öyle düşünüyorum ki, pandeminin bu ilk evresini artık geride bıraktığımızı ifade edebiliriz. Ama buna rağmen yine de daima şunun bilincinde olmalıyız ki, pandeminin henüz başındayız ve daha uzunca bir süre bu virüsle baş etmeye devam etmek durumunda olacağız. 

Robert-Koch-Enstitüsünün son birkaç gündür bize bildirdiği sayılar artık son derece sevindiricidir; bunu vurgulamak istiyorum. Bundan on dört gün önce, özellikle iş yerlerinin açılması yönünde geniş çaplı ilk aşama adımlarının atılması sonrasında, bu oranları görebilmeyi ümit etmiştik. Vakalar o döneme göre artık daha düşük bir seviyede ve bunun başarılmış olması beni çok sevindiriyor. Günlük yeni enfeksiyon vaka sayıları artık dört haneli bir seviyede olmayıp, bazı günler üç haneli bir düzeydedir. Virüsün üreme katsayısı artık kalıcı olarak 1’in altına çekilmiştir. Hâlen 100.000’lik nüfus başına akut vaka sayısının 50’nin üzerinde seyrettiği bir tek ilçe söz konusu. Aynı zamanda bulaşma zincirlerini, yani enfeksiyon zincirlerini takip etmeyi de ağırlıklı olarak başardık. Tüm bunlar, sağlık müdürlükleri ve çalışmalarının kuvvetlendirilmesinin bir sonucudur. Ben de bu fırsatı değerlendirerek, sağlık müdürlüklerinde görev yapan tüm çalışanlara en içten teşekkürlerimi ifade etmek istiyorum. Onların bu kadar ilgi odağı olmaları ülkemiz tarihinde ender rastlanan bir durumdur.

Dolayısıyla şu an vardığımız noktada, virüsün yayılımını yavaşlatma hedefine ulaştığımızı ve sağlık sistemimizi de aşırı yüklemeye karşı koruyabildiğimizi söyleyebiliriz. Bunu başarabilmiş olmamızın nedeni – ki en önemli madde de budur   insanların yaşamlarını sorumlu bir biçimde düzenlemiş ve kısıtlamaları özümsemiş olmaları ve böylece diğer insanların yaşamlarını kurtarmış olmalarıdır.

Varılan nokta; eyalet başbakanlarıyla açılmaya yönelik bugün yeni konuları ele almamıza ve kararlaştırmamıza da olanak sağlamıştır. Geçtiğimiz günlerde uzman bakanlık konferansları tarafından birçok yeni konsept sunuldu. Ayrıca  çok sayıda birlik, dernek, kurum ve kuruluş da çalışmalarını sundular. Onlara da en içten teşekkürlerimi sunarım; çünkü hijyen kurallarının ve virüs dönemlerinde göz önünde bulundurmamız gereken şeylerin kolaylıkla kabul edildiği ve yaşamın çoğu alanlarının da bu yeni koşullara uygun hâle getirildiği anlaşılıyor.

Bundan sonra da yürürlükte kalması gereken konuların hangileri olduğunu bugün uzunca tartıştık. Çok net olup, uzun uzun tartışma gerektirmeyenler; 1,5 metrelik asgari mesafenin korunması ve – başta toplu taşıma araçlarında ve mağazalarda olmak üzere – kamusal alanda ağız ve burunu kapatacak maskenin kullanılmasıdır. Bazı yerlerde ve şimdi yeniden açılacak olan diğer alanlarda bu uygulamalar gerekirse zorunlu hâle getirilecektir.

Temasları kısıtlamanın elbette önemli bir öge oluşturduğunu da ele aldık ve bu nedenle temas kısıtlamalarının prensipte 5 Haziran’a kadar yürürlükte kalacağı konusunda anlaştık. Yeni enfeksiyon vaka sayılarının düşük olması karşısında insanlar kamusal alanda artık sadece yalnız veya kendi hane halkının fertleri ile veya ilave bir kişi ile değil, bunun haricinde farklı bir evde yaşayan insanlarla da bir arada bulunabileceklerdir. Aynı evi paylaşan kişilerle, diğer bir evi paylaşan kişiler kamusal alanda birlikte bulunabilirler. Ancak temaslar hâlen net bir şekilde kısıtlanmaktadır zira hedefimiz, enfeksiyonların yeniden hızla yayılmasını önlemektir. Bazı eyaletlerde daha önce alınan kararlar bu uygulamanın haricindedir.

Hangi alanın tam olarak ne zaman açılacağı noktasında çok sayıda farklı münferit düzenlemeler mevcut. Enfeksiyon yayılımının yerelde farklılık arz etmesi bunun bir nedenidir, diğeri ise federal çoğulculuğun söz konusu olmasıdır. Bu durum karşısında gelecek dönemde benim için belirleyici ve önemli olan bir konuyu birlikte kararlaştırdık. Bölgesel farklılıklar söz konusu olduğunda - ki fiilen durum böyledir - ve enfeksiyon vaka sayıları daha düşük seviyelerde seyrederse, gerektiğinde devreye koyabileceğimiz bir acil durum mekanizmasına sahip olmalıyız. Ve şunu söyledik: Yerel düzeyde yeni enfeksiyon odakları tespit edilirse, o zaman o bölgede yeniden özel tedbirler devreye konabilmeli. Önceki kararlarda da bunu genel anlamda hep söyledik.

Bugün bunu biraz daha yoğunlaştırdık, netleştirdik ve şunu belirledik: Son yedi günde 100.000 nüfusa düşen yeni vaka sayısının toplamda 50’yi geçtiği ilçe ve şehirler olursa, ilgili eyalet makamları dahil edilerek, kararlı bir kısıtlama konseptinin geliştirilmesi eyaletler tarafından sağlanacaktır. Bulaşmanın seyri eğer sınırları net çizilebilen, örneğin hastane ya da bakım yurdu gibi belli bir kurumu etkilerse, bu kısıtlama konsepti sadece o kurumu kapsayabilecektir. Ama eğer belirsiz enfeksiyon zincileriyle seyreden, dağınık ve bölgesel bir yayılma söz konusu olursa, o zaman genel geçerli kısıtlamalar bölgesel düzeyde tekrar kararlılıkla devreye konmak zorunda olacaktır. Bu durumda uygulama, 100.000‘lik nüfus başı akut vaka sayısı üst üste yedi gün boyunca tekrar 50’nin altına düşünceye kadar yürürlükte kalacaktır. Bu arada şuna işaret etmek isterim ki, hâlihazırda Almanya’da 100.000‘lik nüfus başına düşen akut vaka sayısının 50’yi geçtiği bir tek ilçe bulunuyor.

Ayrıca henüz geliştirme aşamasında olan takip uygulamasını da bir kez daha konuştuk.

Ayrıca eyalet eğitim bakanlarının üzerinde anlaştıkları okul konseptini bugün tekrar ele aldık. Benim de çok önemsediğim iki şeyi belirledik: Bu bir taraftan elbette okullara yöneliktir. Ama her şeyden önce anaokullarında sunulan nöbetçi bakım hizmetlerinin genişletilmesi de dahil edildi. Çünkü çocukların da haklı olarak bir an önce ve mümkün olduğunca tekrar alışkın oldukları normal yaşamlarına geri dönmek istediklerini biliyoruz. Bu zaman alacaktır. Ama eyaletlerde tam da bu amaçla ve bunun giderek daha fazla mümkün hâle gelmesini sağlayacak konseptler hazırlandı.

Özellikle önem verdiğim bir kesim, bakım yurtlarında yaşayan ve çoğunlukla haftalardır ziyaretçi kabul edemeyen ve o yurtlardan ve kurumlardan dışarıya çıkamayan yaşlı insanlardır. Bunun ne demek olduğunu biliyoruz, belki de sadece tahmin edebiliriz. Farklı alanları yeniden açtığımız bir dönemde, bu insanlar onları da düşünmemizi hak ediyorlar. İşte bu yüzden de; bakıma muhtaç kişilere, demans hastalarına ya da engelli bakım kurumlarında yaşayan engellilere temasta oldukları belli bir kişinin yeniden düzenli olarak erişim sağlayabilmesini ve bunun için çalışılmasını çok önemsedim.

Ele aldığımız bazı diğer alanlar da vardı. Bunlar arasında artık bir sınırlama olmaksızın, ama elbette hijyen konseptleri dahilinde olmak üzere kapılarını açabilen iş yerleri vardı. Ayrıca takım sporları, amatör spor ile birinci ve ikinci Bundesliga konuları da görüşüldü. Bu ligler, onaylanan ve test edilen kurallar dahilinde Mayıs ayının ikinci yarısından itibaren maçlara yeniden başlayabileceklerdir. Ayrıca eyaletlerin kendi alanları ve burada tek tek saymayacağım birçok diğer alana yönelik bir gelecek konsepti hazırlayacaklarını ve bundan sonraki açılma aşamalarını – elbette adım adım olmak üzere– uygulamaya koyabileceklerini belirledik.

Tiyatro, opera sahneleri, konser salonları ve sinemalar için bir konseptin geliştirilmesini de önemsiyorum. Kültür Devlet Bakanı ve eyalet kültür bakanlarından bu konu rica edildi. Zira bu tür faaliyetlerin de yeniden başlatılabilmesi için artık olanaklar var. Örneğin dinî etkinliklere bakıldığında, burası için örnek olabilecek seçenekler görülüyor. 

Genel olarak çok yapıcı bir görüşme gerçekleştirdik. Federal sistemden ileri gelen çoğulculuk nedeniyle elbette bazı farklı nüansların olması şaşırtıcı değildir; bunun bir parçasıdır bu. Ancak bugünkü toplantıda herkesin de açıkça belirttiği gibi ben de çok net olarak tekrar ifade etmek isterim ki, hijyen kurallarına her yerde uyulması bir zorunluluktur. Örneğin gastronomi sektörü için bu şu demektir: İki masa arasındaki mesafe iki metre olmak zorunda. Ama bununla birlikte ve aynı zamanda şu da geçerlidir: Eğer bir masada sadece izin verilen iki hane halkının fertleri oturmuyorsa, o zaman orada güvenlik mesafesinin korunması sağlanmak zorundadır. Çünkü eğer 50 santimetre eninde bir masanın her bir ucunda bir kişi oturuyorsa, hijyen konsepti yerine getirilmemiş olur. Elbette şimdi hizmet vermeye başlayacak olan alanlarda bu ciddi zorlukları beraberinde getirecektir. Yine de bizim kendimize rehber edindiğimiz ilke; hiç ilerlememektense, adım adım ilerlemenin ve tabii ki perspektifler sunmanın daha iyi olacağı olmuştur. Bu yaklaşım aynı şekilde okullar, anaokulları ve diğer alanlar için de geçerlidir.

Bizler – ki benim açımdan belirleyici olan da budur   sadece daha fazla açılmaya doğru giden bir yol belirlemedik. Bununla birlikte ortak bir parantez de oluşturduk, şöyle ki: Herhangi bir bölgede bir gelişme olursa, herhangi bir bölgede enfeksiyon sayısı yeniden yükselişe geçerse, bir acil durum mekanizmasına sahip olacağız ve o zaman ülkenin tamamı yeniden geri adım atma tehlikesi ile karşı karşıya kalmayıp, münferit bölgeler bu kapsama girecektir. Bir bütün olarak değerlendirildiğinde bu, benim açımdan dengeli bir karar olmuştur.